Download Materials and Manufacturing Technologies and more Study Guides, Projects, Research Manufacturing Technologies in PDF only on Docsity!
ÖDEV 1
Toz Metalürjisi
Partikül yapıdaki metal içerikli tozların sinterlenerek belli bir basınç altında preslenme
işlemine denir. Bu şekilde üretilen ürünler illaki presleme ve sinterleme işlemlerinden
geçmeleri gerekmektedir.
Plastik Kalıplama Yöntemleri
Kalıp, alt ve üst parçalar arasında polimer toz veya tabletlerin ısı ve basınç altında belirli bir
süre preslenmesiyle oluşur.
Transfer (İletmeli) Kalıplama
Kalıplama için yeterli miktarda reçine ayrı bir kalıba konur ve ısıtılarak malzeme eritilir.
Erimiş plastik basınçla kalıp içine basılır. Malzeme katılaşıncaya kadar bekletilir. Sonra parça
kalıptan çıkarılır.
Termoplast bir plastiğin ısıtılmış bir cihaz silindirden kapalı bir kalıba basınç uygulanarak
enjekte edilmesi ile yapılan bir işlemdir.
Sinterleme
Preslenmiş parçanın tozlarının yüksek sıcaklıkta birbirine bağlanarak mukavemet kazandığı bir ısıl işlemdir.
Ekstrüzyon
Silindirik bir metal bloğun bir kovan içine yerleştirilerek ıstampa vasıtasıyla uygulanan
basma kuvveti etkisiyle, matris denilen delikten geçirilmesi işlemidir. (Diş macununa benzer.)
Dövme
Cıvatalar, çubuklar, paralar, madalyalar, dişliler, el aletleri, hava taşıtı parçaları dövme yolu
ile üretilir. Sıcak ve soğuk olmak üzere ikiye ayrılır. Sıcakta daha az kuvvete ihtiyaç duyulur,
yüzey pürüzlüğü çok iyi değil. Soğuk için tam tersidir.
Tornalama
Kendi ekseninde dönerken sabit kesicileriyle hareket yapması esnasında talaş kaldırılarak iş
parçasına istenilen şeklin verilmesi işlemidir.
Frezeleme
Takım dönme şeklinde etrafında bulunan dişli başlıklarla kesme ve parça ilerleme
hareketini yapar ve parçayı şekillendirir.
Delik Açma
Matkap denilen özel kesici takımlarla parçaya silindirik delikler açma işlemlerinin tümüne
denir.
Kaynak
Genel olarak metal veya termoplastik malzemeler üzerinde kullanılan kendine özgütekniklere
ve çeşitlere sahip olan ve malzemeleri birleştirip birbirlerine bağlanmasını sağlayan
yöntemdir.
Lehimleme
Lehimleme, iki veya daha fazla metalin birleştirilmesi işlemidir.
Perçinleme
Perçin: Makine elemanlarının asla ayrılmaz şekilde birleştirilmesinde kullanılan, silindirik
yapılı elemanlara denir.
Parçaların perçinlerle birleştirilmesi işlemidir. Perçinlenmiş parçaların sökülmeyen bir yapıya
sahip olmaları önemlidir.
Kg=50kg
5. Bir cisim dijital bir terazide tartılıyor ve 220 g değeri okunuyor. Cismin kütlesi ve
ağırlığını SI birimlerinde hesaplayınız (g=9.81 m/s2)
1kg=1000g 0,22kg=220g m=0,22kg
Kg.m/(s2)=0,22.9,81= 2,158N
6. Yerde duran ve zemine 12 N’luk bir kuvvet uygulayan cismin kütlesini hesaplayınız
(g=9.81 m/s2)
N=kg.m/(s2)
12=kg.9,81 kg=1,22kg
7. Eni 300 m ve boyu 900 m olan dikdörtgen ekilli bir tarlanın alanı kaç ha’dır?
10000m^2=1ha
300m.900m=270000m^2= 27ha
8. Bir kenarı 400 m olan kare ekili bir tarlanın alanı kaç ha’dır?
400m.400m=160000m^2= 16ha
9. Bir çemberde çevrenin dörtte birini gören merkez açı kaç derece ve kaç radyandır?
2 radyan=
1 radyan=3,14rad 0.5radyan=3,14/2= 1.
10. Bir çemberde çevrenin sekizde birini gören merkez açı kaç derece ve kaç radyandır?
360/8=45 0,25 radyan=3,14/4= 0,785 rad
11. İç çapı 100 mm olan bir borudan 2 m/s ortalama hızla su taşınmaktadır. Suyun
borudan tam dolu akması durumunda 1 saat süre ile elde edilebilecek toplam su
miktarını (m3) hesaplayınız?
2m/s=7200m/h
7200 m/h. (0,05)^2 m^2. Π = 56,5m^
12. Bir pompaj tesisinde suyun boru içindeki ortalama akı hızı 1.5 m/s ve dakikada
gereksinim duyulan su miktarı 1200 L ise, kullanılması gereken boru 8çapını
hesaplayınız.
r=yarıçap
1200L=1200dm3= 120m3 1.5m/s=90m/dakika
120dm3=r^2. Π. 90 2r =1,302m= 1302mm
- 12 km/h = 3,33 m/s
- 2.5 ha = 25000 m
- 4 in. = 10,16 cm
- 27 °C = 300,15 K
- 2.2 kW = 2,99 BG
- 30º = 0,523 rad
- 7 da = 0,7 ha
- 230 mm = 0.23 m
- 95 g = 0,095 kg
- (^) 3.14 rad = 180 º
- 2200 W-h = 7,92 MJ
- 0.000005 m = 5 μm
- 6000 BTU/h = 1511974.5 cal/h = 6.33 MJ/h
- 10 L = 10 kg (4 °C’de su için)
- 20 L = 16 kg (zeytinyağı, 0.8 g/cm3)
Genleşen kalıp prosesleri
Kum döküm: Eritilmiş sıvı metalin şekil verilmiş kumdan kalıplara dökülmesiyle uygulanır. (http:// metalurjistman.blogspot.com.tr/2012/01/kum-kaliba-dokum.html 2018 )
Kabuk döküm: Tek kullanımlıktır. İnce detaylı olan karmaşık parçalar üretimi için uygundur. Seri üretime uygundur. İşçilik maliyeti düşüktür.
Hassas döküm: İngilizce'de "Investment Casting" ismindedir. 2000 yıllık geçmişi vardır. Çok karmaşık parçalara döküm yapılabilir. Yapılacak parçanın bal mumundan ya da farklı malzemeden şekli çıkarılır. Oluşan şekil seramik banyosuna yatırılır. Bunun gibi işlemler tamamlandıktan sonra kullanılabilir. (http://www.haddemetal.com/tr/Download/Hassas%20Dokum%20Teknolojisi.pdf 2018)
Seramik döküm: Hassas döküm gibidir. Büyük karmaşık parçalar için uygundur. Boyut bakımından mum modellerin kullanılması zor olduğundan bu tekniği kullanmak daha uygundur. (http:// www.atacelik.com/seramikdokum.html 2018)
Kalıcı kalıp prosesleri
Alçak basınçlı döküm: Daha çok sıfır prozite isteyen parçalar için kullanılır. Kalıp ve makine maliyetleri yüksektir. Özel parçalar için tercih edilir. (http://www.aluminyumdokum.org/etiket/alcak- basinc-dokum/ 2018)
Vakumlu döküm: Maddeleri bir arada tutan kimyasal bağlar yerine vakum basıncını kalıp olarak kullanırlar. Bağlayıcı yoktur. Bağlayıcı olmadığı için kum tekrar kullanılabilir. Parça boyutunda sınır vardır. (https://nasiluretilir.wordpress.com/tag/vakumlu-dokum/ 2018)
Çekme:
- Derin çekme: Genellikle silindirik ve dikdörtgen prizma şeklindeki kaplar üretilir. (http:// mekatronik.kocaeli.edu.tr/dokuman/dersnotu/ CH17_Sac_Sekil_Verme-29-12-2014-09-50-22-2234501547.pdf 2018)
Ekstrüzyon: (sayfa 2’de)
Dövme: (sayfa 3’te)
Levha biçim verme
Levha plaka şekillendirme:
Vakumlu şekillendirme:
Basınçlı kalıplama:
Süperplastik şekillendirme:
Temaslı kalıplama:
Kesme işlemi
Takım hareketi:
- Delme
- Şekillendirme
- Planya
Takım dönme durumu:
- Dik talaş kaldırma
- Yatay talaş kaldırma
İş parçasının dönme durumu:
- (^) Dik talaş kaldırma
- Yatay talaş kaldırma
Geleneksel olmayan talaş kaldırma işlemi
Kimyasal aşındırma: İş paçasının bazı yerleri kapatılarak açık kalan yerlerin kimyasal maddelerle aşındırılmasıdır.
Elektrokimyasal aşındırma: Parçanın üzerinde iletken bağlayıcılar ile taşlama taşıyla yapılan işlem
Elekroerezyon ile talaş kaldırma: Metalleri eritmek amacıyla elektrik deşarjıyla metal işlenir.
Lazer kesme: Lazer ışığı ile işleme yapılır.
Aşındırma:
Birleştirme Prosesleri
Kaynak prosesleri
- Eritme kaynağı
✓ Oksilasetilen kaynak
✓ Termik kaynak
✓ Ark kaynağı: Basit ve ucuzdur, oksijenle asetilenin yanmasından oluşur.
(https://ipfs.io/ipfs/QmT5NvUtoM5nWFfrQdVrFtvGfKFmG7AHE8P34isapyhCxX/wiki/Kaynak_ (imalat).html )
✓ Direnç kaynağı: Metallerden geçen akıma karşı direnç oluşmasıyla ısı üretmesi ve bu ısıyla metallerin yüzeyleri arasında yapılan birleştirme yöntemi
✓ Elektron hüzme kaynağı: elektron ışınlarından çıkan enerjiyle, metallerin birleştirilir.
(http://www.canerel.com.tr/v2/images/publication/JetRev/Ucak%20Motor%20Teknoloji%20Surecleri/ pdfler/13-K%C3%BCr%C5%9Fat_ERG%C3%9CR_EIK.pdf )
✓ Lazer hüzme kaynağı: Yüksek enerji yoğunluğuna sahiptir. Hızlı kaynak yapar ve en yeni teknolojidir.
(http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/71097/51177/lazer_kayna%C4%9F%C4%B1.pdf )
✓ Patlama kaynağı: Ucuz bir malzemenin yüzeyini pahalı bir malzeme ile kaplama işlemidir. (https://sites.google.com/site/kaynakcirehberi/ kaynak-cesitleri/patlama-kaynagi )
✓ Soğuk kaynaklama: Oda sıcaklığında gerçekleşen kaynaktır ve erime olmaz. ( http://www.coldpressurewelding.com/tr/home-turkish/what-is-cold-pressure- welding-tr )
✓ Sürtünme kaynağı: Birleştirilecek iki malzemenin birbirlerine sürter hızda döndürülmesidir.( http://muhendisonline.net/surtunme-kaynagi-nedir.html )
✓ Ultrasonik kaynağı: Frekans elektrik enerjisinin mekanik enerjiye dönüştürülmesidir ve bu mekanik enerji darbe üretir. Bu darbe sürtünmeyle beraber birleşmeyi sağlar. (http://luleplastik.com.tr/index.php/ultrasonik- kaynak/ )
Yapıştırma ile bağlama
Yapay reçine: Deri bitim işleminde kullanılan, ısı ve basınç ile kalıcı bir şekil vermek için kalıplanabilen ve basit molekül yapıların polimerleşmesi ile üretilen yüksek molekül ağırlıklı organik
malzemedir. (www.neokur.com/abc/11223/yapay-recine-nedir )
(https://youtu.be/2SxbBNsMRY0 )
Akrilik: Akrilik, akroliğin oksitlenmesi ile oluşan bir asit türüdür. Bu tür asidin ısıya, ışığa ya da metallere maruz kalmasıyla ortaya çıkan polimerlere de 'akrilik' denir. Akrilik kavramının, reçine ve plastik gibi maddeler için de kullanıldığını da görmekteyiz. ( https://www.isikplastik.com/akrilik-nedir )
Üretan: Poliüretan köpük gibi kuruma esnasında köpük halinde şişer. Çift komponentli,çözücü ihtiva etmeyen poliüretan bazlı yapıştırıcıdır.(https://engintopuzkanamis.com/atolyede/tutkal-ve-
yapistiricilar-ozellikleri-ve-yapistirma-ipuclari/ )
Silikon: Isıya, suya karşı dayanıklı olduğu için yağ, plastik, merhem gibi maddelerin yapımında kullanılan içerisinde silisyumun geçtiği organik cisimlere benzer maddenin adıdır. (https://
www.kimyadersi.org/silikon.html )
