Download KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam and more Lecture notes Political Economy in PDF only on Docsity!
CHƢƠNG 5:
KINH TẾ THỊ TRƢỜNG ĐỊNH HƢỚNG XHCN
& QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM
HỌC PHẦN KINH TẾ CHÍNH TRỊ
Giảng viên : Ngô Quế Lân lan.ngoque@hust.edu.vn Năm học 2018 - 2019 Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ Cần xác định một hướng đi khác, đó là Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Đây là lý thuyết của chương 5 Theo lý thuyết tại chương 2, Nền kinh tế thị trường là xu thế phát triển tất yếu từ nền sản xuất hàng hóa của nhân loại Theo lý thuyết tại chương 3 và chương 4, Nền kinh tế thị trường trong Chủ nghĩa tư bản bộc lộ nhiều mâu thuẫn, hạn chế
1. Khái niệm & Đặc trƣng của nền Kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt **Nam
- Hoàn** thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt **Nam
- Quan** hệ lợi ích kinh tế trong nền Kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam
Nội dung cơ bản của Chƣơng 5
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 1.1 Khái niệm o Khái niệm nền Kinh tế thị trường nói chung (theo chương 2)
- Là nền KT hàng hóa vận hành theo cơ chế thị trƣờng, phát triển tới trình độ **cao
- Trong** đó, mọi quan hệ sản xuất và trao đổi đều thông qua thị trƣờng mua bán, trao đổi và chịu sự điều tiết bởi các quy luật khách quan của thị trƣờng o Khái niệm nền kinh tế thị trường định hướng XHCN - Là nền kinh tế thị trƣờng đầy đủ - Mang đặc trƣng là định hƣớng XHCN, có sự quản lý Nhà nƣớc do Đảng Cộng sản lãnh đạo, với mục tiêu “dân giàu, nƣớc mạnh, dân chủ, công bằng, vănminh”
1. Khái niệm & Đặc trƣng của nền Kinh tế thị
trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ
1.3 Tính tất yếu khách quan của nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam
1. Khái niệm & Đặc trƣng của nền Kinh tế thị
trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ Cơ sở hình thành nền Kinh tế thị trường định hướng XHCN tại Việt Nam
CƠ SỞ LÝ LUẬN
CƠ SỞ THỰC TIỄN
ĐẶC THÙ LỊCH SỬ
1.3 Tính tất yếu khách quan của nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam o Do cơ sở lý luận : Quan hệ sản xuất phải phù hợp với trình độ của Lực lượng sản xuất
- LLSX của Việt Nam đi từ nền sảnxuất nhỏ. Vì thế, QHSX cần dựa trên nền kinh tế thị trƣờng, sản xuất hàng hóa, với nhiều hình thức sở hữu và thành phần kinh tế - Lịch sử kinh tế thị trƣờng TBCN còn nhiều mâu thuẫn, hạn chế. Vì thế cần có hƣớng đi khác, để đảm bảo bảo sự phát triển bền vững
1. Khái niệm & Đặc trƣng của nền Kinh tế thị
trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ LLSX của Việt Nam đi từ nền sản xuất nhỏ Kinh tế thị trƣờng với QHSX TBCN có nhiều hạn chế NỀN KINH TẾ THỊ TRƢỜNG ĐỊNH HƢỚNG XHCN
1.3 Tính tất yếu khách quan của nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam o Do cơ sở thực tiễn : Việt Nam cần hội nhập, phát triển kinh tế, thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”
- Để hội nhập hệ thống phân công lao động thế giới, VN cần nền kinh tế thị trƣờng - Để hạn chế sự bất bình đẳng, phân hóa giai tầng, VN cần có định hƣớng XHCN
1. Khái niệm & Đặc trƣng của nền Kinh tế thị
trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ Tính ƣu việt của sự hội nhập, phát triển Vì mục tiêu dân chủ, công bằng, văn minh NỀN KINH TẾ THỊ TRƢỜNG ĐỊNH HƢỚNG XHCN 1.3 Tính tất yếu khách quan của nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam
1. Khái niệm & Đặc trƣng của nền Kinh tế thị
trƣờng định hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ Đảng Cộng sản lãnh đạo Cách mạng Dân tộc Dân chủ tháng 8/1945, giành chính quyền Nền kinh tế - xã hội Việt Nam sẽ đi theo định hướng XHCN
o Do đặc thù lịch sử Việt Nam : Đảng Cộng sản lãnh đạo Cách mạng Dân tộc Dân chủ
- ( Khác với quy luật phổ biến của thế giới là giai cấp Tƣsản thực hiện Cách mạng Dân chủ)
2. Hoàn thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định
hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 2.2 Các bộ phận cấu thành Thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN Đường lối, luật pháp Các chủ thể trên thị trường Cơ chế vận hành
- Đƣờng lối kinh tế - xã hội của Đảng Cộng sản
- Luật pháp, chính sách, quy tắc, chế định …
- Bộ máy quản lý Nhà nƣớc
- DN và các Tổ chức xã hội đại diện cho DN
- Dân cƣ, các Tổ chức chính trị - xã hội và các Tổ chức xã hội đại diện cho các thành phần dân cƣ
- Cơ chế thị trƣờng, thông qua quy luật của thị trƣờng nhƣ: QL giá trị, QL cung - cầu, QL cạnh tranh …
- Cơ chế vận hành của các chủ thể trên thị trƣờng. Gồm có: Cơ chế phân cấp, Cơ chế phối hợp, Cơ chế giám sát đánh giá, Cơ chế phối hợp, Cơ chế tham gia
2. Hoàn thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định
hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 2.3 Sự cần thiết phải hoàn thiện Thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN o Do yêu cầu của thực tiễn o Do sự dịch chuyển cơ sở hạ tầng của nền kinh tế o Do xu thế phát huy vai trò của xã hội trong xây dựng thể chế
2. Hoàn thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định
hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 2.3 Sự cần thiết phải hoàn thiện Thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN o Do yêu cầu của thực tiễn Nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN hƣớng tới trình độ phát triển cao, hiện đại, phát huy ƣu thế của cơ chế thị trƣờng, đồng thời khắc phục những hạn chế của CNTB. Trong khi điều kiện thực tiễn của Việt Nam còn nhiều hạn chế => Vì thế, cần hoàn thiện Thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN
2. Hoàn thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định
hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 2.3 Sự cần thiết phải hoàn thiện Thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN o Do sự dịch chuyển cơ sở hạ tầngcủa nền kinh tế Việt Nam dịch chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN, hội nhập kinh tế quốc tế => Từ đó đòi hỏi sự hoàn thiện về kiến trúc thƣợng tầng, tức là phải nâng cao năng lực quản lý của Nhà nƣớc thông qua thể chế. Nhƣ vậy cần phải hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường XHCN, xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền XHCN
2. Hoàn thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định
hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 2.4 Nhiệm vụ chủ yếu cần thực hiện với Thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN o Hoàn thiện thể chế về quyền sở hữu
- Thứ nhất, thể chế hóa quyền sở hữu, quyền sử dụng, quyền định đoạt và thụ hƣởng lợi ích từ tài sản cho mọi chủ thể (Nhà nƣớc, tổ chức, cá nhân)
- Thứ hai, hoàn thiện pháp luật về đất đai
- Thứ ba, hoàn thiện pháp luật về quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên
- Thứ tư, hoàn thiện pháp luật và bộ máy quản lý vốn Nhà nƣớc và tài sản công
- Thứ năm, hoàn thiện thể chế về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
- Thứ sáu, hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp liên quan đến sở hữu
2. Hoàn thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định
hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 2.4 Nhiệm vụ chủ yếu cần thực hiện với Thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN o Hoàn thiện thể chế về phát triển các thành phần kinh tế
- Thứ nhất, đồng bộ hóa hệ thống pháp luật, không phân biệt thành phần kinh tế
- Thứ hai, tối thiểu hóa rào cản luật pháp và chính sách về đầu tƣ, kinh doanh
- Thứ ba, hoàn thiện thể chế về cạnh tranh, đảm bảo môi trƣờng cạnh tranh
- Thứ tư, hoàn thiện pháp luật, kiểm soát hiệu quả đầu tƣ công
- Thứ năm, hoàn thiện thể chế về loại hình doanh nghiệp. Đạc biệt là chính sách với doanh nghiệp Nhà nƣớc và đơn vị sự nghiệp công lập
- Thứ sáu, hoàn thiện thể chế thúc đẩy các thành phần kinh tế phát triển đồng bộ
2. Hoàn thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định
hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 2.4 Nhiệm vụ chủ yếu cần thực hiện với Thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN o Hoàn thiện thể chế về phát triển thị trường một cách đồng bộ
- Thứ nhất, về các yếu tố thị trƣờng, các ngành hàng: đảm bảo tính đa dạng, cạnh tranh lành mạnh, giá cả phù hợp giá trị. Kiểm soát hiệu quả sự độc quyền
- Thứ hai, về các loại thị trƣờng: đảm bảo tình đồng bộ, liên kết, và hiệu quả của các thị trƣờng: bất động sản, khoa học công nghệ, hàng hóa và dịch vụ, tiền tệ và nhân lực
2. Hoàn thiện thể chế Kinh tế thị trƣờng định
hƣớng XHCN ở Việt Nam
Chương 5: KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN & QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM Học phần KINH TẾ CHÍNH TRỊ 2.4 Nhiệm vụ chủ yếu cần thực hiện với Thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN o Hoàn thiện thể chế về phát triển bền vững gắn với tiến bộ xã hội, an ninh quốc phòng
- Thứ nhất, tăng trƣởng kinh tế gắn với mở rộng phúc lợi, an sinh xã hội
- Thứ hai, hoàn thiện thể chế kiểm soát việc bảo vệ môi trƣờng
- Thứ ba, đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo
- Thứ tư, hoàn thiện thể chế kết hợp kinh tế với an ninh quốc phòng
- Thứ năm, hoàn thiện thể chế liên kết vùng kinh tế, có vùng trọng điểm, đặc khu
KẾT THÚC BÀI GIẢNG VỀ HOÀN THIỆN THỂ CHẾ KINH TẾ THỊ TRƢỜNG ĐỊNH HƢỚNG XHCN SINH VIÊN LƢU Ý, TÌM HIỂU TRƢỚC BÀI TIẾP THEO VỀ “CÁC QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM”
