Docsity
Docsity

Prepare for your exams
Prepare for your exams

Study with the several resources on Docsity


Earn points to download
Earn points to download

Earn points by helping other students or get them with a premium plan


Guidelines and tips
Guidelines and tips

hướng dẫn thực hành crytall balls, Study notes of Personality Psychology

phân tích rủi ro cho dự án đầu tư

Typology: Study notes

2024/2025

Uploaded on 06/05/2025

djinh-phong-tran
djinh-phong-tran 🇻🇳

5 documents

1 / 21

Toggle sidebar

This page cannot be seen from the preview

Don't miss anything!

bg1
Khoa Kinh tế Thẩm định dự án
Hướng dẫn thực hành Crystal Ball:
TÌNH HUỐNG NGHIÊN CỨU
DỰ ÁN NHÀ MÁY CÀ PHÊ HOA MẪU ĐƠN
Tác giả: Nguyễn Tấn Bình – Đặng Văn Thanh
“Em hãy thử hình dung trong một ngày trái đất thiếu cà phê;
Thì đường phố Paris sẽ biến thành đường rừng;
Và sương mù London thôi không giăng…”
-----------------------
MÔ TẢ DỰ ÁN
Giới thiệu
Tốt nghiệp đại học y khoa nhưng Hồ Dũng không hành nghề Bác sĩ. Yêu cà phê
yêu thơ, Dũng thuộc và có thể đọc diễn cảm bài thơ tình mượn hương…cà phê của
Thị Kim trên đây, một nữ nhà thơ và cũngmột kỹ sư ở Tp.HCM. Sinh ra giữa cao
nguyên PEONYLAND đầy nắng, đầy gió, hoang dại ngạo nghễ những cánh rừng
đại ngàn, những chiều vương giọt nắng nhạt nhòa đôi cánh mẫu đơn dịu dàng mà kiêu
hãnh. Từ thuở cắp sách, Hồ Dũng đã mơ ước làm cái gì đó trên chính quê nhà. Cùng
nhóm bạn hữu đồng tâm hướng, trong đó một người vừa tốt nghiệp Trường
Fulbright, nơi đào tạo thẩm định dự án danh tiếng, cộng với sự giúp đỡ từ gia đình, Hồ
Dũng quyết định đi vào con đường kinh doanh. Dự án nhà máy phê HOA MẪU
ĐƠN, thương hiệu quốc tế là PEONY COFFEE, dưới đây gọi tắt là PEO hình thành từ
đó. Chính quyền địa phương tỉnh Đắc Nông, một tỉnh mới vừa thành lập trên sở
tách ra từ tỉnh Daklak cũ cũng khuyến khích các dự án sản xuất, tạo công ăn việc làm
cho lao động tỉnh nhà, đặc biệt là những dự án sử dụng nguyên liệu từ sản phẩm nông
nghiệp của địa phương.
PEO đang cần phân tích hiệu quả tài chính cho dự án. Ngoài những khái niệm truyền
thống và dễ hiểu như lợi nhuận, thời gian hoàn vốn mà người ta quen sử dụng lâu nay,
PEO rất muốn phân tích tài chính theo phương pháp tiên tiến hơn như khái niệm ngân
lưu (CF), ngân lưu chiết khấu (DCF) và phân tích mô phỏng Monte Carlo.
Biên soạn: Phùng Thanh Bình
1
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9
pfa
pfd
pfe
pff
pf12
pf13
pf14
pf15

Partial preview of the text

Download hướng dẫn thực hành crytall balls and more Study notes Personality Psychology in PDF only on Docsity!

Hướng dẫn thực hành Crystal Ball:

TÌNH HUỐNG NGHIÊN CỨU

DỰ ÁN NHÀ MÁY CÀ PHÊ HOA MẪU ĐƠN

Tác giả: Nguyễn Tấn Bình – Đặng Văn Thanh “Em hãy thử hình dung trong một ngày trái đất thiếu cà phê; Thì đường phố Paris sẽ biến thành đường rừng; Và sương mù London thôi không giăng…”

MÔ TẢ DỰ ÁN

Giới thiệu

Tốt nghiệp đại học y khoa nhưng Hồ Dũng không hành nghề Bác sĩ. Yêu cà phê và yêu thơ, Dũng thuộc và có thể đọc diễn cảm bài thơ tình mượn hương…cà phê của Lê Thị Kim trên đây, một nữ nhà thơ và cũng là một kỹ sư ở Tp.HCM. Sinh ra giữa cao nguyên PEONYLAND đầy nắng, đầy gió, hoang dại và ngạo nghễ những cánh rừng đại ngàn, những chiều vương giọt nắng nhạt nhòa đôi cánh mẫu đơn dịu dàng mà kiêu hãnh. Từ thuở cắp sách, Hồ Dũng đã mơ ước làm cái gì đó trên chính quê nhà. Cùng nhóm bạn hữu đồng tâm hướng, trong đó có một người vừa tốt nghiệp Trường Fulbright, nơi đào tạo thẩm định dự án danh tiếng, cộng với sự giúp đỡ từ gia đình, Hồ Dũng quyết định đi vào con đường kinh doanh. Dự án nhà máy cà phê HOA MẪU ĐƠN, thương hiệu quốc tế là PEONY COFFEE, dưới đây gọi tắt là PEO hình thành từ đó. Chính quyền địa phương tỉnh Đắc Nông, một tỉnh mới vừa thành lập trên cơ sở tách ra từ tỉnh Daklak cũ cũng khuyến khích các dự án sản xuất, tạo công ăn việc làm cho lao động tỉnh nhà, đặc biệt là những dự án sử dụng nguyên liệu từ sản phẩm nông nghiệp của địa phương. PEO đang cần phân tích hiệu quả tài chính cho dự án. Ngoài những khái niệm truyền thống và dễ hiểu như lợi nhuận, thời gian hoàn vốn mà người ta quen sử dụng lâu nay, PEO rất muốn phân tích tài chính theo phương pháp tiên tiến hơn như khái niệm ngân lưu (CF), ngân lưu chiết khấu (DCF) và phân tích mô phỏng Monte Carlo.

Mô tả dự án PEO

Quy mô sản xuất PEO thiết kế một kế hoạch phát triển bao gồm hai phần: (1) một nhà máy chế biến cà phê với công suất thiết kế 15.000 tấn cà phê hạt mỗi năm, (2) một chương trình trải rộng để giúp nông dân địa phương chuyển sang trồng cây cà phê thay vì truyền thống là những cây nông nghiệp ngắn ngày theo chân người từ thuở du canh du cư kém hiệu quả, giá trị thấp và thị trường sản phẩm bấp bênh như: đậu, ngô, khoai, sắn. Công ty có kế hoạch hoàn tất dự án này trong 2 năm. Tùy theo giống cà phê được trồng, cũng như điều kiện thời tiết và đất đai, mỗi tấn cà phê hạt cho ra xấp xỉ 700 kg cà phê thành phẩm, tức là khoảng 70% trọng lượng của cà phê hạt. Cà phê thành phẩm sẽ được bán trên khắp toàn quốc và cả xuất khẩu ra nước ngoài. Giá cả Giá thu mua cà phê hạt Hạt cà phê được các nhà sản xuất thu mua hiện nay (vào năm 0) là 18 triệu VND/tấn, dự kiến giá sẽ tăng theo lạm phát hằng năm. Giá bán cà phê thành phẩm Giá bán cà phê thành phẩm trên thị trường (thời điểm năm 0) là 45 ngàn VND/Kg, và kỳ vọng giá sẽ chuyển biến theo chỉ số lạm phát trong nước. Sản xuất Dự án bắt đầu cho sản phẩm vào năm thứ 2 với khối lượng bằng 50%, năm thứ 3 bằng 75%, năm thứ 4 bằng 100% công suất thiết kế. Và mức sản lượng tối đa này sẽ được duy trì cho tới năm thứ 10. Thật ra, không phải vì hạn chế của kỹ thuật máy móc thiết bị mà chính là thị trường, khối lượng sản xuất trên đây do PEO chủ động dự tính trên cơ sở thăm dò, điều tra cẩn thận trước đó. Hàng tồn kho Để duy trì hoạt động kinh doanh bình thường, hàng tồn kho thường xuyên được giữ ở mức 15% trên sản lượng sản xuất năm. Hàng tồn kho sẽ được bán hết vào năm thanh lý dự án. Công ty dự tính đăng ký với cục thuế áp dụng phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO) để xác định giá trị hàng tồn kho. Vốn lưu động Do hiện nay cà phê là mặt hàng chịu sự cạnh tranh mạnh, đặc biệt là các hãng đi trước, trong đó có những nhà máy chế biến cà phê tồn tại từ trước năm 1975 được đầu tư quy mô lớn và tái đầu tư nâng cấp hiện đại trong thời kỳ đổi mới và hội nhập. Để thâm nhập thị trường, các hãng cà phê phải thông qua hệ thống đại lý bán sĩ và lẻ trên toàn quốc. PEO dự kiến khoản phải thu ước tính 25% trên doanh thu. Cà phê hạt, PEO nhập thông qua hệ thống các trạm thu mua và sơ chế (bốc vỏ và phơi khô) của tư nhân, những “tiểu thương” linh hoạt, nhạy bén, có tay nghề và có tiềm năng vốn. Khoản thanh toán gối đầu (khoản phải trả) dự kiến khoảng 10% trên chi phí thu mua

(Cũng cần lưu ý rằng, để tính giá trị thanh lý một cách chính xác theo tinh thần này, giá thanh lý được điều chỉnh theo lạm phát năm thanh lý đồng thời phải “khử lạm phát” ở năm đầu tư). Chi phí hoạt động, điều hành Chi phí trực tiếp Các hoạt chất phụ gia sử dụng trong quá trình chế biến ước tính bằng 20%, chi phí nhân công trực tiếp bằng 25% tính trên chi phí nguyên liệu chính (cà phê hạt); Để duy trì hoạt động trôi chảy nhà máy cũng cần chi phí chung ở bộ phận sản xuất (overhead cost) ước tính 200 triệu VND mỗi năm, có điều chỉnh theo lạm phát. Chi phí gián tiếp Các chi phí gián tiếp (hành chính, lương nhân viên văn phòng, chi phí tiện ích, v.v…) ước tính là 650 triệu VND mỗi năm kể từ khi nhà máy đi vào hoạt động. Tất nhiên chi phí cũng sẽ được điều chỉnh theo lạm phát hằng năm. Thuế Thuế VAT là loại thuế gián thu được áp dụng ở Việt Nam. Tổng cục thuế đang xây dựng phương án đề nghị cải tiến hành thu, theo đó biểu thuế suất VAT sẽ không phân biệt nhiều loại như hiện nay. Tuy nhiên ở thời điểm này thuế suất vẫn có chênh lệch giữa nguyên liệu đầu vào là cà phê hạt và đầu ra là cà phê thành phẩm đối với dự án PEONY COFFEE, tức sẽ có chênh lệnh sau khi thuế VAT đầu vào được khấu trừ. Mặc dù vậy, để đơn giản trong thẩm định dự án, nhóm nghiên cứu quyết định bỏ qua nội dung này. Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 25%. Luật thuế của chính phủ cho phép hạch toán chuyển lỗ sang năm sau đối với các dự án sản xuất. Tiêu chuẩn đánh giá đầu tư Chi phí sử dụng vốn cổ đông thực (real) được một chuyên gia Fulbright đề nghị là 15%. Tỷ lệ này được đưa ra sau nhiều mô hình toán tài chính phức tạp, những tranh cãi gay gắt không dứt vì “suất chiết khấu” vốn là vấn đề…muôn thuở. Để cuối cùng, nhóm chuyên gia dự án PEO phải dựa vào suất sinh lời bình quân ngành cà phê của một nước đang phát triển tương cận là Bangladesh có tham khảo suất sinh lời của một hãng cà phê tiêu biểu ngành của Việt Nam. Mọi người dễ chấp nhận vì nó “có sẵn”. Lạm phát và tỷ giá hối đoái Trong quá trình tính toán, nhóm dự án PEO áp dụng tỷ lệ lạm phát trong nước theo kỳ vọng của Chính phủ Việt Nam là 8%, trong khi đó nước ngoài là 4% mỗi năm theo dự báo của Cục dự trữ liên bang Hoa Kỳ. Tỷ giá hối đoái hiện hành là 16 ngàn VND/USD, tỷ giá hối đoái danh nghĩa kỳ vọng sẽ phụ thuộc vào chỉ số lạm phát tương đối của Việt Nam và Hoa Kỳ.

YÊU CẦU THỰC HÀNH

  1. Anh/Chị hãy lập Báo cáo ngân lưu theo quan điểm tổng đầu tư (TIPV) và Báo cáo ngân lưu theo quan điểm chủ đầu tư (EPV)?
  2. Anh/Chị hãy tính các tiêu chí đánh giá đầu tư theo quan đểm TIPV và cho biết dự án có khả thi về mặt tài chính hay không?
  3. Anh/Chị hãy thực hiện phân tích mô phỏng để xác định các biến rủi ro quan trọng và đề xuất giải pháp thích hợp để giảm thiểu các rủi ro đó?

Không biết dạng phân phối xác xuất của biến rủi ro, nhưng có sẵn dữ liệu (ít nhất 30 quan sát, thu thập hoặc mua số liệu) về biến số đó => Define Assumption chọn Custom\Fit (quét dữ liệu có sẵn và phần mềm Crystal Ball sẽ giúp nhận dạng loại phân phối thích hợp nhất với dữ liệu có sẵn). Có sẵn data về biến số đó (ví dụ giá thuê đất), chọn ô chứa biến số đó, chọn Custom\Fit, quát dữ liệu về biến số đó để xác định biến đó thích hợp với loại phân phối nào. Kết quả từ Crystal Ball sẽ tự xếp hạng theo mức thích hợp từ cao xuống thấp.  Biết biến rủi ro có dạng phân phối rời rạc, có sẵn dữ liệu (dạng tần suất: từ các báo cáo ngành dưới dạng bảng hoặc đồ thị, …) =>

khai báo bằng cách nhập giá trị vào => chọn Custom\OK (nhập value và probability tương ứng, sau mỗi lần nhập => chọn Enter; sau khi nhập đầy đủ => chọn OK để hoàn tất). Chọn ô chứa biến số đó, Define Assumption, Custom\OK. Ví dụ chọn ô N7 (thuế nhập khẩu, %): Mức thuế nhập khẩu Tần suất Tần suất tích lũy 5% 0.15 0. 10% 0.25 0. 12% 0.40 0. 15% 0.20 1. 4) Nhận diện và định nghĩa các mối tương quan giữa các biến trong dự án (làm sao biết hệ số tương quan là bao nhiêu?) Phân tích rủi ro tất định (ví dụ như phân tích độ nhạy) không thể mô hình hóa mối tương quan giữa các biến số (mà sự tương quan là một thực thế luôn diễn ra), ví dụ giá cà phê hạt tăng thì giá cà phê thành phẩm cũng sẽ tăng; tiền lương lao động có kỹ năng tăng thì tiền lương của lao động động không có kỹ năng cũng sẽ tăng, hoặc chi phí linh kiện tăng thì giá bán sản phẩm cũng sẽ tăng, …. Trong Crystal ball (hoặc phần mềm khác như @Risk) giúp ta thể hiện được mối tương quan giữa các biến rủi ro trong một dự án thông qua việc khai báo các hệ số tương quan (cho trước): - 1 < ρ < 1. Khi xác định dạng phân phối của một biến cụ thể, ta đồng thời chọn Correlate để nhập thông tin về mức độ tương quan giữa biến đó với một biến khác đã được định nghĩa trước.

THỰC HÀNH VỚI DỰ ÁN PEO

Hiện tại các biến rủi ro sơ bộ đã được giả định (xác định dạng phân phối xác suất) trên cơ sở dữ liệu khảo xác và ý kiến của các chuyên gia phân tích định lượng ở TP.HCM. Anh/Chị không được điều chỉnh gì thêm.

  1. Việc phân tích độ nhạy truyền thống để nhận diện ra các biến rủi ro của dự án (lập bảng độ nhạy một chiều cho từng biến, vẽ đồ thị, so sánh kết quả, rồi xếp hạng thứ tự quan trọng của các biến) dường như đã làm nản lòng không biết bao nhiêu chuyên viên phân tích. Chính vì thế, người ta đã phát triển một công cụ hết sức giản đơn trên Crystal Ball thay thế cho thao tác vốn dĩ rất nhàm chán như thế.

Công cụ đó chính là TORNADO CHART. Anh/Chị hãy sử dụng đồ thị

Tornado Chart (với biến dự báo là NPV theo quan điểm tổng đầu tư) để xác định lại 6 biến rủi ro quan trọng nhất của dự án PEO? Hướng dẫn: Sử dụng tập tin PEO Project.xls với các bảng tính là Thông sốĐáp án Vào More Tools\Tornado Analysis Chọn Next Chọn Add Assumptions

Chọn Next Chọn Run

  1. Mở một bảng tính mới, Copy dữ liệu sau đó loại bỏ các giả định kém quan trọng (nghĩa là chỉ giữ lại 6 biến vừa nêu ở trên) và đặt tên Thông số APhương án A ; thực hiện chạy mô phỏng (với số lần chạy thử vẫn là 10.000 lần) với biến dự báo là NPV theo quan điểm tổng đầu (đặt tên biến dự báo là NPV_Phương án A ). Hướng dẫn: Loại bỏ bằng cách giữ phím Ctrl rồi chọn (click) lần lượt từng biến trong bảng thông số, rồi chọn Clear Data. Lưu ý, mặc dù những biến này không quan trọng nên chúng ta có thể không cần loại bỏ ra, nhưng nếu để lại quá nhiều biến số sẽ rất khó khăn trong việc phân tích kịch bản (Scenario Analysis). a) Anh/Chị cho biết trong số các biến rủi ro nêu trên thì 3 biến nào quan trọng nhất? Tại sao Anh/Chị kết luận như vậy? Trước hết thực hiện chạy mô phỏng: Start Sau đó chọn View Charts/Forecast Charts. => Giải thích đồ thị tần xuất này như thế nào? Vào Forecast\Open Sensitivity Chart ( hoặc View Charts/Sensitivity Charts)

Kết quả:  Xác suất NPV < 0 là 29.17% (có thể kết quả của từng sinh viên sẽ khác nhau nhưng gần gần con số này). Vào View\Statistic

Như vậy, Mean NPV = 55.823 (có thể kết quả của từng sv sẽ khác nhau nhưng gần gần con số này).

Phương án C là tốt nhất, nhưng phương án D có vẻ ít rủi ro nhất (higher risk, higher return). c) Anh/Chị hãy so sánh 4 phương án trên bằng cách sử dụng đồ thị TREND CHARTOVERLAY CHART. Lưu ý, Anh/Chị vui lòng vẽ phát họa trên giấy thi dựa trên đồ thị từ mô phỏng Crystal Ball.

TREND CHART

Sau đó vào START (ở bất kỳ tập tin nào trong bốn tập tin trên), vì Crystal Ball sẽ tự động chạy mô phỏng tất cả các tập tin nào đang được mở ra. Sau đó vào View Charts/Trend Charts => chọn New và chọn các biến dự báo muốn so sánh, ví dụ: NPV_Phương án A, NPV_Phương án B, .... Chọn OK

Nhận xét:  Phương án B và Phương án C có cùng mức độ rủi ro (phương sai gần bằng nhau), nhưng Phương án C có giá trị trung bình cao hơn => Loại Phương án B.  Phương án D có trung bình cao hơn và rủi ro (phương sai) nhỏ hơn Phương án A => Loại Phương án A.  So sánh Phương án C và Phương án D? Phương án D có rủi ro thấp hơn, nhưng Phương án C lại có giá trị trung bình cao hơn. Vậy chọn phương án nào? Để lựa chọn giữa Phương án C và D (có giá trị trung bình và phương sai khác nhau) thì bạn nên sử dụng OVERLAY CHART.

OVERLAY CHART

Cũng từ kết quả chạy mô phỏng ở trên, vào View Charts , chọn Overlay Charts => New , chọn NPV_Phương án C , NPV_Phương án D , chọn OK.