Alkali Metals: Properties, Uses, and Compounds, Study notes of Chemistry

Download Alkali Metals: Properties, Uses, and Compounds and more Study notes Chemistry in PDF only on Docsity!

ALKALI METALLER

GRUP ÖZELLİKLERİ

• Tüm elementleri metaldir.
• Çok iyi iletkendir
• Parlak, gümüş renkli metallerdir.
• Oldukça yumuşaktırlar.

GRUP ÖZELLİKLERİ

• Atomik ve iyonik yarıçaplar artar.
• IE, Eİ ve EN azalır.
• Kohezyon enerjileri azalır.
• Kimyasal reaktiflikleri artar.
• Hidrasyon enerjileri azalır.

İYON HİDRATASYONU

M

(g)

+ nH

2

O  M(H

2

O)

n

H

hid İyon Hidratasyon Enerjisi (kJ/mol) Li

519 Na

406 K

322 Rb

301 Cs

276

• Yükseltgenme basamakları + 1 dir.
• Bileşikleri beyaz renklidir. (renkli anyonlarla renkli

tuzları mevcuttur)

• Kararlı, iyonik katılar oluştururlar (Lityum, grubun

diğer üyelerinden farklı davranır.)

• Bileşikleri diamanyetiktir (süperoksitler hariç)

GRUP ÖZELLİKLERİ

Potasyum permanganat Potasyum dikromat Sodyum kromat

DOĞADA BULUNUŞLARI

• Li: silikat mineralleri şeklinde: LiAl(SiO 3

2

• Na & K: deniz suyunda yüksek miktarda Kaya tuzu: NaCl Silvit: KCl Boraks: Na 2

B

4

O

7

.10H

2

O

Petre tuzu: NaNO 3

• Rb & Cs: Li cevherlerinde az miktarda bulunur.
• Fr: radyoaktif element (uranyum cevherlerinde eser

miktarda bulunur)

LİTYUM (LITHIUM)

• Tüm metaller içinde yoğunluğu en az olandır.
• Parlak gümüş renklidir.
  • Havada siyaha döner. 4Li( s ) + O 2 ( g )  2Li 2 O( s )
• Sıvı lityum bilinen en korozif maddedir.
• İndirgenme potansiyeli en düşüktür. Li + ( aq ) + e -  Li( s ) E° = - 3.05V Kolaylıkla yükseltgenir.

LİTYUM / KULLANIM ALANLARI

• Anot materyali olarak kullanımı oldukça yaygındır.
• Li-stearat (C 17

H

35 COOLi): otomobil yağı

• Metalik Li: elektrokimyasal pillerde, alaşım yapımında, termonükleer sistemlerde nötron durdurucu
• LiH: hidrojen üretiminde
• Li 2

CO

3 : cam sertleştirmede, ilaç sektöründe

• LİOH: CO 2 absorblayıcı

SODYUM / KULLANIM ALANLARI

• Kostik Soda (NaOH): “en önemli endüstriyel alkali” çok sayıda endüstriyel proseste (Kağıt yapımı, nötralizasyon işlemleri, sabun yapımı vs.) kullanılır.
• Soda Külü (Na 2

CO

3 ): kağıt, sabun, deterjan, cam endüstrilerinde

• Sodyum hipoklorit (NaOCl): ağartıcı ve dezenfektanlarda
• Sodyum bikarbonat (NaHCO 3 ): kabartma tozu
• Metalik Na: Petrole vuruntu sayısını artırmak amacıyla eklenen Pb türevlerinin eldesinde Na/Pb alaşım olarak

POTASYUM (POTASSIUM)

• Tüm doğal potasyum biraz da olsa radyoaktifdir.
  • % 0.012 potasyum- 40
    • Beta ışıması yapar veya elektron alır
  • K- 40 ın Ar- 40 a oranı taşların yaşının tahmininde kullanılır.

TEPKİMELERİ

1. Su ile tepkimeleri M (k)

+ H

2

O  MOH

(aq)

+ H

2(g) (oluşan hidroksitler kuvvetli bazlardır)

TEPKİMELERİ

2. Hava ile tepkimeleri 4 M ( k )

+ O

2( g )

 2 M

2

O

( k ) (M=hepsi) 4Li ( k )

+ O

2( g )  2Li 2

O

( k ) (sadece monoksit) 2Na( k ) + O2( g )  Na 2 O 2 ( k ) (peroksit de verir) M ( k )

+ O

2( g )

 MO

2 ( k ) (süperoksit, M=K, Rb,Cs) 3 Li ( k )

+ ½ N

2( g )  Li 3

N

( k ) (sadece Li)

TEPKİMELERİ

5. Grup 16. elementleri ile tepkimeleri

2M

( k )

+ S

( k )

 M

2

S

( k )

(M=hepsi)

2 M

( k )

+ Se

( k )

 M

2

Se

( k )

(M=hepsi)

2 M

( k )

+ Te

( k )

 M

2

Te

( k )

(M=hepsi)

TEPKİMELERİ

6. Grup 17 elementleri ile tepkimeleri 2 M ( k ) + X 2( g )  2 MX ( k ) (M=hepsi) Sodyum Metali Klor gazı içeren balona atılır. Tepkime başlar. Kuvvetli bir tepkime olur. Ürün olarak tuz (NaCl) oluşur.