1_turk_inkilabinin_amaci_ve_hazirlayan_sebepler, Summaries of History

Download 1_turk_inkilabinin_amaci_ve_hazirlayan_sebepler and more Summaries History in PDF only on Docsity!

İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ

ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ I

1. HAFTA Yrd.Doç.Dr. İnci ÇAĞLAYAN

Türk İnkılâbının Amacı,

Temel Kavramlar

ve

Türk İnkılâbını Hazırlayan Sebepler

"Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir hal alır.” Atatürk 1931

Temel Kavramlar

İnkılâp: İnkılâp, toplumlarda siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda toplumun gereksinimleri doğrultusunda bir takım düzenlemeler ve yeni bir düzen oluşturmaktır. İnkılâplar sanayi inkılâbı, kültür inkılâbı, sosyal inkılâplar olarak çeşitli alanlarda olabilmektedir.

Islahat: Arapça “sulh” kökünden gelmekte olup ıslah iyileştirme, düzeltme, eksikleri tamamlama, iyileştirme anlamına gelmektedir. Islahat ise, ıslahın çoğulu olup düzeltmeler, iyileştirmelerdir. Islahatta mevcut düzen korunurken bu düzenin aksayan yönlerini giderme amacıyla düzeltme yenileştirme çalışmaları yapılır.

Batılılaşma

18. Yüzyıldan itibaren Batılılaşma sürecine giren Osmanlı İmparatorluğu’nda Batılılaşma olgusu, “asrileşme, muasırlaşma, asrîlik, garplılaşma” gibi deyimlerle ifade edilmiştir. Batı, sadece coğrafi bir kavram olmayıp aynı zamanda bir uygarlığı ifade etmektedir. Batı’yı Batı yapan sosyal ve kültürel değerlerin insancıl akılcı ve bilimsel ilkelere dayanmasıdır.

Türk İnkılâbının Amacı

Atatürk Türk İnkılâbını, “Türk Ulusunu son yüzyıllarda geri bırakmış olan kurumları yıkarak, yerlerine ulusun en yüksek uygar gereklere göre ilerlemesini sağlayacak yeni kurumları koymuş olmaktır.” diye belirtmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni yapılan inkılâplarla çağdaş bir devlet çağdaş bir toplum yapısına kısaca çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmak hedeflenmiştir.

“Ulus, uluslararası genel mücadele ortamında kendisini yaşatacak ve güçlü tutacak ortam ve aracın, ancak çağdaş uygarlıkta bulunabileceğini, değişmeyen bir gerçek ilke olarak kabul etmiştir.”

Atatürk yaptığı tüm açıklamalarda; “Memleket mutlaka asri, medeni ve yepyeni olacaktır. Bizim için bu, hayat davasıdır. Bütün özverilerimizin faydalı bir sonuç vermesi buna bağlıdır. Türkiye ya yeni düşüncelerle donatılmış namuslu bir yönetim olacak, ya da olmayacaktır.” Sözleriyle çağdaşlaşmaya yaşamsal derecede önem verdiğini, çağdaşlaşmanın bir var olma sorunu olduğunu net bir şekilde belirtmiştir.

Atatürk Türk İnkılâbının özelliklerini;

• Türk İnkılâbının ihtilâlden daha kapsamlı geniş bir değişimi içermekte olduğunu belirtir.
• Bugünkü devletimizin şekli, yüzyıllardan beri süren eski şekilleri ortadan kaldıran en ileri en gelişmiş bir devlet biçimi olmuştur.

Türk İnkılâbını Hazırlayan Sebepler

13. yüzyılın sonu 14. yüzyılın başlarında kurulmuş olan Osmanlı İmparatorluğu, Anadolu’da birliğini sağladıktan sonra hızlı bir şekilde Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında genişleyerek Karadeniz’in, Ege Denizi’nin Kızıl Deniz’in tümünü; Akdeniz’in de büyük bir bölümünü egemenliği altına almıştır. Osmanlı İmparatorluğu kuruluşundan itibaren iyi bir yönetim sistemine, sürekli bir orduya, adalet ve hoşgörülü bir din anlayışına dayanmış Doğu-Batı arasında büyük bir imparatorluk ve güç olarak yerini almıştır.

Dünya siyasal dengesi içinde önemli bir güç olarak yer alan İmparatorluk, dünya politikasını yönlendirmede de etkili olmuştur.

Ancak 17. yüzyıldan itibaren eski gücünü koruyamayan İmparatorluk siyasi, idari ve askeri açıdan gerilemeye başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş sürecine girmesinin çok sayıda nedeni bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünü hazırlayan sebepler genellikle iç ve dış sebepler başlıkları altında ele alınmaktadır.

Osmanlı İmparatorluğu, kendisi dışında meydana gelen Rönesans ve Reform hareketlerinden, Sanayi İnkılâbı, Fransız İhtilâlı ve Coğrafi keşiflerin yansımasından önemli ölçüde etkilemiştir. Fransız İhtilali’nin ortaya koyduğu insan hakları, demokrasi eşitlik, özgürlük, milliyetçilik kavramları Osmanlı İmparatorluğu üzerinde etkili olmuştur. Bilim ve teknolojide meydana gelen gelişmeler de imparatorluğun iç yapısında siyasi, idari, askeri alanlarında olumsuz gelişmelere neden olmuştur.